Trong bối cảnh chuyển đổi số trở thành trụ cột của tăng trưởng, ngày 03/12/2025 tại thành phố Điện Biên Phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với UBND tỉnh Điện Biên tổ chức Hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư và quảng bá sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam”. Đây là hoạt động nhằm hỗ trợ doanh nghiệp ở khu vực Tây Bắc tiếp cận các nền tảng, giải pháp số phục vụ phát triển kinh tế số và nâng cao năng lực chuyển đổi số. Sự kiện quy tụ hơn 300 đại biểu, được đánh giá là bước kết nối quan trọng giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp công nghệ và địa phương miền núi phía Bắc.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh đặc điểm chiến lược của khu vực Tây Bắc: giàu tài nguyên, đậm sắc văn hóa và giàu tiềm năng phát triển các ngành nông – lâm nghiệp đặc sản, du lịch sinh thái, năng lượng tái tạo và kinh tế biên mậu. Tuy nhiên, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm đa số, hạ tầng số chưa đồng bộ, nhân lực công nghệ còn hạn chế, tạo ra nhiều thách thức trong quá trình chuyển đổi số.

Theo Thứ trưởng, Tây Bắc sở hữu hệ sinh thái nông sản đặc hữu như chè Shan tuyết, cà phê Mường Ảng, gạo Séng Cù, mắc ca, quế và nhiều dược liệu quý – những sản phẩm có thể nâng tầm giá trị nếu được hỗ trợ bằng nền tảng truy xuất nguồn gốc, chứng nhận số, công nghệ canh tác thông minh và kênh phân phối trực tuyến.

Ông cho rằng khu vực này hoàn toàn có thể trở thành "vùng triển khai kiểu mẫu" cho các giải pháp số "Make in Viet Nam", gồm hệ thống truy xuất nguồn gốc, quản lý vùng nguyên liệu bằng dữ liệu, bản đồ số du lịch văn hóa – lịch sử hay các giải pháp du lịch thông minh. Việc tận dụng tốt cơ hội chuyển đổi số sẽ giúp Tây Bắc rút ngắn khoảng cách phát triển.

Thứ trưởng đồng thời nhấn mạnh vai trò quyết tâm của lãnh đạo địa phương trong chỉ đạo chuyển đổi số và cho biết hội thảo được tổ chức tại Điện Biên xuất phát từ chính đề xuất, nhu cầu thực tiễn của tỉnh. Ông kêu gọi doanh nghiệp công nghệ và các đơn vị thuộc Bộ tiếp tục đồng hành, triển khai giải pháp số toàn diện trên địa bàn.

Chào mừng hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Nguyễn Minh Phú khẳng định tỉnh xác định khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là giải pháp trọng tâm để vượt qua thách thức về điều kiện tự nhiên, mở rộng không gian phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Lãnh đạo tỉnh nêu rõ ba nhóm nhu cầu cấp thiết:

1. Nông nghiệp:

- Điện Biên có lợi thế vùng nguyên liệu lớn (mắc ca, cà phê, cao su) và 138 sản phẩm OCOP.

- Tỉnh cần các giải pháp truy xuất nguồn gốc, quản lý chuỗi cung ứng, dự báo chất lượng; công cụ đo đạc và thẩm định tín chỉ carbon – hướng đi quan trọng của nông nghiệp xanh.

2. Du lịch:

- Mục tiêu năm 2025 đón trên 1,45 triệu lượt khách.

- Tỉnh mong muốn áp dụng VR/AR để tái hiện lịch sử Chiến trường Điện Biên Phủ; xây dựng nền tảng du lịch thông minh, hệ thống dữ liệu tập trung và các tiện ích cho người dân, doanh nghiệp và du khách.

3. Dịch vụ công và quản lý nhà nước:

- Các Sở, ngành được đề nghị chủ động tiếp nhận, nghiên cứu và triển khai giải pháp công nghệ phù hợp ngay sau hội thảo.

Tỉnh Điện Biên cũng bày tỏ mong muốn Bộ KH&CN tiếp tục kết nối chuyên gia, doanh nghiệp uy tín; hỗ trợ xây dựng thương hiệu, bảo hộ sở hữu trí tuệ; và hướng dẫn áp dụng mô hình công nghệ phù hợp điều kiện vùng cao. Với cộng đồng doanh nghiệp công nghệ, tỉnh cam kết tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế để thử nghiệm và triển khai giải pháp.

Thúc đẩy hợp tác, xây dựng hệ sinh thái kinh tế số Tây Bắc

Một nội dung quan trọng của hội thảo là công bố và trao Giấy chứng nhận Chỉ dẫn địa lý cho ba sản phẩm: Chè Shan tuyết, chè phổ nhĩ Shan tuyết và cà phê Điện Biên. Đây được xem là cơ hội để nâng tầm thương hiệu nông sản vùng cao, nhất là khi gắn với các nền tảng số trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc và quảng bá thị trường.

Trong khuôn khổ sự kiện, 20 bộ thiết bị STEM được trao tặng cho các trường học nhằm thúc đẩy giáo dục khoa học – công nghệ và chuẩn bị nguồn nhân lực số cho tương lai.

Nhiều thỏa thuận hợp tác được ký kết giữa các đơn vị thuộc Bộ KH&CN, doanh nghiệp công nghệ số và địa phương, gồm:

- Đào tạo năng lực số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa;

- Hợp tác truyền thông về KH&CN và chuyển đổi số;

- Hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản phẩm "Make in Viet Nam";

- Xây dựng hợp tác thúc đẩy công nghiệp công nghệ số khu vực phía Bắc đến năm 2030.

Các thỏa thuận này được đánh giá là nền tảng cho hợp tác lâu dài, tạo môi trường thuận lợi để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo vùng Tây Bắc.

Tại phiên chuyên đề, nhiều mô hình ứng dụng công nghệ phù hợp địa hình và điều kiện sản xuất của Tây Bắc được giới thiệu, như:

- Nền tảng truy xuất nguồn gốc CheckVN;

- Hệ sinh thái nông nghiệp số VDAPES;

- Ứng dụng AI trong canh tác lúa giảm phát thải;

- Sàn thương mại điện tử nông sản, mô hình hợp tác xã số;

- Hệ thống du lịch thông minh vTravel.

Các giải pháp về dữ liệu mở, phân tích dữ liệu, camera AI, chuyển đổi số trong giáo dục – y tế cũng nhận được sự quan tâm lớn từ các địa phương vùng cao.

Các chuyên gia nhận định, việc đưa giải pháp số "Make in Viet Nam" đến Tây Bắc không chỉ giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận công nghệ phù hợp, chi phí hợp lý, mà còn mở ra cơ hội để doanh nghiệp công nghệ trong nước thử nghiệm và hoàn thiện sản phẩm trong môi trường thực tiễn đa dạng.

Nguyễn Thanh Thủy