Các xã miền núi của huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh đã và đang nỗ lực thực hiện chuyển đổi số - “Cuộc cách mạng toàn dân”, đi từ việc thay đổi tư duy nhận thức, hướng tới mục tiêu thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền để mang lại cuộc sống tiện ích, tốt đẹp hơn cho người dân vùng cao.

ĐẨY MẠNH TRIỂN KHAI CHUYỂN ĐỔI SỐ

Thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 5/2/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chuyển đổi số toàn diện tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Năm 2023 được xác định là năm tổng tiến công về chuyển đổi số, là năm đầu tiên huyện Tiên Yên đưa ra các mục tiêu và giao chỉ tiêu chuyển đổi số vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Bám sát tinh thần chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND huyện Tiên Yên đã chỉ đạo triển khai các mô hình chuyển đổi số, tập trung vào các công việc, địa điểm có tương tác nhiều với người dân, doanh nghiệp và những việc mang tính thay đổi căn bản nhận thức, thói quen trong hoạt động của các tổ chức đảng, cơ quan nhà nước.

Mục tiêu trong kế hoạch chuyển đổi số của huyện 100% công việc từ huyện đến các xã, thị trấn sẽ được xử lý trên hệ thống chính quyền điện tử; 80% dịch vụ công trực tuyến phát sinh hồ sơ; 60% hồ sơ thủ tục hành chính xử lý trực tuyến; 100% người đứng đầu UBND huyện, các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, thị trấn sử dụng chữ ký số, xử lý công việc trên hệ thống chính quyền điện tử phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và ra quyết định.

Bên cạnh đó, huyện sẽ tập trung đẩy mạnh kinh tế số để nâng cao năng suất lao động, sức cạnh tranh của các ngành, các sản phẩm, các doanh nghiệp và nền kinh tế của huyện, phấn đấu đến 2025 kinh tế số chiếm 20% trở lên trong GRDP của huyện, năng suất lao động tăng bình quân hàng năm đạt 11% trở lên. Đồng thời, hỗ trợ các doanh nghiệp đang hoạt động có điều kiện chuyển đổi sang cung cấp sản phẩm, dịch vụ trên các nền tảng số.

Đồng chí Tạ Vĩnh Thắng, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Tiên Yên, cho biết: "Huyện Tiên Yên đã xây dựng kế hoạch, lên danh mục các nội dung cụ thể trong kế hoạch chuyển đổi trong từng giai đoạn, từng năm. Chúng tôi đang tích cực nghiên cứu tham mưu, đề xuất đầu tư trang thiết bị, nâng cấp hạ tầng, hoàn thiện hệ thống thông tin tại địa phương để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chuyển đổi số, đặc biệt là hệ thống truyền thanh ứng dụng công nghệ thông tin đối với các xã vùng sâu, vùng xa của huyện. Mục tiêu tối ưu hóa hệ thống thông tin tại UBND cấp xã; xây dựng và chuẩn hóa cơ sở dữ liệu, nền tảng công nghệ để kết nối thương mại điện tử cho các sản phẩm đặc trưng; hỗ trợ các thiết bị giúp người dân truy cập internet như sử dụng máy tính, điện thoại thông minh,... Hiện nay, huyện đã thành lập và kiện toàn 85 Tổ công nghệ số cộng đồng tại các thôn, khu phố. Các tổ này được lựa chọn các thành viên từ Tổ dữ liệu dân cư quốc gia đã được thành lập trước đây. Thành viên các tổ là cán bộ thôn và các đoàn thể. Tổ công nghệ số sẽ phối hợp với đoàn thanh niên hướng dẫn nhân dân sử dụng các thiết bị công nghệ thông tin, điện thoại thông minh truy cập dịch vụ công trực tuyến toàn trình, một phần và sử dụng các mạng xã hội trong việc trao đổi thông tin...".

Tổ Công nghệ số cộng đồng "đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người" chuyển đổi số.

TIẾP CẬN VÀ TỪNG BƯỚC THAY ĐỔI TƯ DUY

Cầm chiếc điện thoại thông minh trên tay, chị Nình Thị Hồ, thôn Khe Lục, xã Đại Dực, huyện Tiên Yên thành thạo trong việc gõ phím tìm kiếm thông tin cần thiết để tìm hiểu. Từ ngày có chiếc điện thoại thông minh, chị Hồ được mở mang rất nhiều kiến thức. Chị Hồ chia sẻ: "Trước đây, những đứa con gái như mình ở bản không được học chữ đâu. Mình học được chữ là nhờ cái điện thoại này đấy. Vì thấy bảo nó có nhiều cái hay nên mình cũng mua một cái rồi nhờ đứa biết chữ dạy cho cách bấm phím thành chữ. Ở cái điện thoại này có rất nhiều cái mình chưa biết nên mình đã học hỏi từ nó nhiều. Từ cách chăm sóc lúa, cách trồng rừng, cách nuôi dạy con cho tốt. Mình còn học ở cái điện thoại nhiều thứ lắm".

Được Tổ chuyển đổi số cộng đồng tuyên truyền, hướng dẫn cài đặt và sử dụng các dịch vụ số, anh Lỷ Văn Quạn thôn Phài Giác, xã Đại Dực đã cài đặt, đăng ký tài khoản ngân hàng, cập nhật sản phẩm nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử Postmart để tiêu thụ. Hiện sản phẩm ớt chào mào của anh đã được cập nhật lên sàn thương mại điện tử OCOP 3 sao của tỉnh Quảng Ninh. Anh Quạn chia sẻ: "Trước đây, khi bắt đầu làm mô hình trồng ớt tôi luôn lo lắng đầu ra cho sản phẩm, vì chỉ tiêu thụ trong huyện lượng sản phẩm sẽ không đáng kể. Từ khi được tổ chuyển đổi số cộng đồng của thôn hỗ trợ cùng với việc tham gia tìm hiểu các quy trình bán hàng trên sàn thương mại điện tử, sản phẩm ớt của gia đình tôi đã được nhiều người biết đến đầu ra luôn ổn định, mang lại thu nhập cao. Bản thân tôi nhận thấy việc đẩy mạnh các hoạt động chuyển đổi số, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số là việc làm cực kỳ cần thiết. Không chỉ giúp người dân được cập nhật, tìm hiểu các thông tin về kỹ thuật trồng trọt mà còn là nơi quảng bá sản phẩm của mình đi khắp mọi miền đất nước."

Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Khe Lục, xã Đại Dực, Nình Văn Quang, đồng thời cũng là Tổ trưởng Tổ công nghệ số của thôn cho biết, không còn phải gọi điện thoại cho từng người, hoặc "Đi từng ngõ, gõ từng nhà" mà chỉ cần đăng tải thông tin trên các trang Facebook và Zalo. Các thông tin của ông đưa lên được nhiều người theo dõi và chia sẻ, từ đó thông tin được truyền tải đến bà con một cách nhanh chóng và kịp thời, đặc biệt là các nội dung về tình hình và các biện pháp phòng, chống dịch, lịch tiêm vắc - xin phòng Covid-19 vừa qua rất hiệu quả. Các thành viên trên Zalo còn thảo luận, chia sẻ, phản hồi ý kiến của mình lên nhóm. Nhiều sự việc sau khi được người dân góp ý đã được điều chỉnh phù hợp với tình hình, tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư.

Người dân vùng cao tiếp cận và làm quen với điện thoại thông minh.

Đại Dực là xã vùng cao của huyện Tiên Yên với 100% người dân là đồng bào dân tộc thiểu số. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn do hạ tầng phục vụ cho chuyển đổi chưa được đầu tư đồng bộ. Song, với quyết tâm nỗ lực chuyển đổi số vì sự phát triển bền vững, cấp ủy, chính quyền từ xã đến thôn đã quyết liệt chỉ đạo triển khai các hoạt động chuyển đổi số đến với người dân. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hoàng Việt Tùng cho biết: "Xác định công tác chuyển đổi số là nhiệm vụ quan trọng trong việc cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người dân đồng bào dân tộc thiểu số. Thời gian qua, chúng tôi đã đẩy mạnh tuyên truyền các lợi ích của việc chuyển đổi số đến với người dân thông qua nhiều hình thức như họp thôn, thông qua hệ thống loa truyền thanh... Tổ chức tập huấn cho 7/7 Tổ công nghệ số cộng đồng thôn và chỉ đạo Đoàn thanh niên xã hỗ trợ người dân cài đặt và hướng dẫn sử dụng các ứng dụng tiện ích trên điện thoại thông minh. Bên cạnh đó, chúng tôi còn tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ thúc đẩy phát triển hạ tầng số rộng khắp, hiện đại, phổ cập điện thoại thông minh tới người dân, thu hẹp khoảng cách phát triển đối với người dân vùng thuận lợi."

THU HẸP KHOẢNG CÁCH NHỜ CHUYỂN ĐỔI SỐ

Đối với địa bàn vùng cao, khoảng cách địa lý luôn là trở ngại lớn cho phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, việc đẩy mạnh xây dựng hạ tầng, ứng dụng công nghệ thông tin là giải pháp quan trọng giúp rút ngắn khoảng cách địa lý. Đây còn là cánh cửa quan trọng hướng tới những tri thức hội nhập của bà con vùng cao. Trước đây, bà con ở những xã vùng cao như: Hà Lâu, Đại Dực hay Điền Xá của huyện Tiên Yên nhiều mặt hàng phải về đến thị trấn Tiên Yên mới có, thì nay có thể ngồi nhà đặt hàng qua mạng, shipper đưa đến tận nhà. Nhiều sản phẩm nông sản của bà con nông dân cũng không cần phải mang ra chợ bày bán mà chỉ cần rao bán trên Facebook tiếp cận được khách hàng khắp cả nước. Có thể thấy rằng, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp là "chìa khóa" để sản phẩm vùng cao tận dụng được những cơ hội tiếp cận khách hàng, vừa hướng tới sự phát triển một cách bền vững; giúp cho những sản vật đặc sản miền núi đến được với những thị trường lớn.

Đại Dực là xã vùng cao của huyện Tiên Yên với 100% người dân là đồng bào dân tộc thiểu số. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn do hạ tầng phục vụ cho chuyển đổi chưa được đầu tư đồng bộ. Song, với quyết tâm nỗ lực chuyển đổi số vì sự phát triển bền vững, cấp ủy, chính quyền từ xã đến thôn đã quyết liệt chỉ đạo triển khai các hoạt động chuyển đổi số đến với người dân. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hoàng Việt Tùng cho biết: "Xác định công tác chuyển đổi số là nhiệm vụ quan trọng trong việc cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người dân đồng bào dân tộc thiểu số. Thời gian qua, chúng tôi đã đẩy mạnh tuyên truyền các lợi ích của việc chuyển đổi số đến với người dân thông qua nhiều hình thức như họp thôn, thông qua hệ thống loa truyền thanh... Tổ chức tập huấn cho 7/7 Tổ công nghệ số cộng đồng thôn và chỉ đạo Đoàn thanh niên xã hỗ trợ người dân cài đặt và hướng dẫn sử dụng các ứng dụng tiện ích trên điện thoại thông minh. Bên cạnh đó, chúng tôi còn tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ thúc đẩy phát triển hạ tầng số rộng khắp, hiện đại, phổ cập điện thoại thông minh tới người dân, thu hẹp khoảng cách phát triển đối với người dân vùng thuận lợi."

THU HẸP KHOẢNG CÁCH NHỜ CHUYỂN ĐỔI SỐ

Đối với địa bàn vùng cao, khoảng cách địa lý luôn là trở ngại lớn cho phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, việc đẩy mạnh xây dựng hạ tầng, ứng dụng công nghệ thông tin là giải pháp quan trọng giúp rút ngắn khoảng cách địa lý. Đây còn là cánh cửa quan trọng hướng tới những tri thức hội nhập của bà con vùng cao. Trước đây, bà con ở những xã vùng cao như: Hà Lâu, Đại Dực hay Điền Xá của huyện Tiên Yên nhiều mặt hàng phải về đến thị trấn Tiên Yên mới có, thì nay có thể ngồi nhà đặt hàng qua mạng, shipper đưa đến tận nhà. Nhiều sản phẩm nông sản của bà con nông dân cũng không cần phải mang ra chợ bày bán mà chỉ cần rao bán trên Facebook tiếp cận được khách hàng khắp cả nước. Có thể thấy rằng, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp là "chìa khóa" để sản phẩm vùng cao tận dụng được những cơ hội tiếp cận khách hàng, vừa hướng tới sự phát triển một cách bền vững; giúp cho những sản vật đặc sản miền núi đến được với những thị trường lớn.

Thường xuyên phải đến Trung tâm dịch vụ hành chính công của huyện để làm các thủ tục giấy tờ liên quan đến các hoạt động kinh doanh, buôn bán. Thì nay, anh Lộc Văn Thắng ở thôn Bắc Lù, xã Hà Lâu (Tiên Yên) không còn phải di chuyển hơn 30 km để đến trực tiếp Trung tâm hành chính công huyện làm các thủ tục giấy tờ. Được tổ chuyển đổi số cộng đồng của thôn hướng dẫn, anh có thể thực hiện các thao tác hoàn thiện hồ sơ theo quy định bằng dịch vụ công mức độ 4 sau đó được nhận kết quả ngay tại nhà. Anh Thắng cho hay: "Người dân vùng cao chúng tôi được hưởng lợi rất nhiều từ việc chuyển đổi số, không còn phải di chuyển đoạn đường rất xa để làm các thủ tục giấy từ như trước. Bây giờ, chỉ cần có chiếc điện thoại hoặc máy tính có thể ngồi nhà làm các thủ tục hồ sơ gửi lên huyện, tỉnh rất thuận lợi. Tuy nhiên, mong sao việc chuyển đổi số ở địa phương cần thực hiện mạnh mẽ, thiết thực, hiệu quả hơn nữa để giúp người dân vùng cao tiếp cận nhiều hơn các dịch vụ tiện ích".

Ông Lã Văn Vy, Phó Chủ tịch UBND xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên cho biết: "Trên thực tế, không ít người dân trên địa bàn xã sau khi bắt nhịp được với chuyển đổi số đã nhận thấy rõ những thay đổi, thuận lợi so với cuộc sống trước kia. Đặc biệt trong vấn đề giải quyết thủ tục hành chính đã gúp bà con giảm thiểu rất nhiều thời gian đi lại, công việc lại hiệu quả hơn".

Chuyển đổi số là một trong những dấu ấn nổi bật của huyện miền núi Tiên Yên sau hơn nửa nhiệm kỳ triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 – 2025. Những kết quả bước đầu đã góp phần nâng cao chất lượng đời sống người dân, đồng bào dân tộc thiểu số càng thêm tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, tích cực lao động sản xuất, tham gia các phong trào thi đua yêu nước, bảo vệ an ninh trật tự trên địa bàn./.